Merve Başpınar
Yayınlanma11 Mart 2024
Güncelleme26 Mayıs 2024

TAREKS, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi’nin kısaltmasıdır. Gümrüklerde ithalat ve ihracat işlemlerinin risk esaslı olarak yapılmasını sağlayan web tabanlı bir uygulamadır. TAREKS ile gümrüklerde yapılan işlemler daha hızlı, etkin ve verimli bir şekilde yapılmaktadır.

Tareks Amacı Nedir?

TAREKS’in amacı, gümrüklerde yapılan denetimlerin daha etkin ve verimli bir şekilde yapılmasını sağlayarak, dış ticaretin gelişmesine katkıda bulunmaktır. TAREKS ile; Kaçakçılık ve gümrük kaçakçılığı riski azaltılır, yasa dışı ürünlerin ülkeye girişi engellenir, ticari işlemler hızlandırılır, ekonomik kalkınma desteklenir.

Tareks Nasıl Alınır?

TAREKS, Gümrük Müşavirliği firmaları tarafından alınabilir. Gümrük Müşavirliği firmaları, TAREKS’e başvurmak için gerekli belgeleri Gümrük Müdürlüklerine sunmalıdır.

Tareks’de Firma Tanımlaması Nasıl Yapılır?

TAREKS’de firma tanımlaması, Gümrük Müşavirliği firmaları tarafından yapılmaktadır. Gümrük Müşavirliği firmaları, TAREKS sistemine firmaya ait bilgileri girerek firma tanımlaması yapabilirler.

Tareks Hangi Ürünleri Kapsar?

TAREKS, gümrüklerde ithalat ve ihracat kapsamında yer alan tüm ürünleri kapsar.

Tareks Neyi Değiştiriyor?

TAREKS, gümrüklerde yapılan denetimlerin geleneksel yöntemlerden risk esaslı yöntemlere geçmesini sağlamıştır. Bu sayede; Denetimler daha hızlı ve etkin bir şekilde yapılmaktadır, ticari işlemler hızlandırılmıştır, ekonomik kalkınma desteklenmiştir.

Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi

Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi, ithalat ve ihracat işlemlerinde risk profillerine göre farklı denetim seviyeleri uygulamayı amaçlayan bir sistemdir. Bu sistemde, riskli işlemler daha yoğun bir şekilde denetlenirken, risksiz işlemler daha az denetime tabi tutulur.

Risk profilleri belirlenirken aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulur:

  • Beyan sahibinin geçmişi
  • Taşıdığı ürünün riski
  • Kullanılan gümrük kapısının riski
  • Ödeme şekli

Tareks Risk Analizi 

TAREKS, ithalat ve ihracat beyannamelerini risk analizine tabi tutar. Risk analizinde beyannamede yer alan bilgiler ile beyan sahibi ve ürün hakkında çeşitli bilgiler kullanılır. Risk analizine göre beyannameler; Yeşil Hat: Beyannamede yer alan bilgiler doğrulanır ve beyanname kabul edilir, Sarı Hat: Beyannamede yer alan bilgiler ek belgeler ile doğrulanır, Kırmızı Hat: Beyannamede yer alan bilgiler detaylı bir şekilde denetlenir.

Tareks Fiili Denetim

Risk analizine göre kırmızı hat olarak değerlendirilen beyannameler fiili denetime tabi tutulur. Fiili denetimde beyannamede yer alan ürünler gümrük memurları tarafından fiziki olarak kontrol edilir.

Tareks Kapsamında Yanıltıcı Beyanda Bulunmanın Yaptırımları

TAREKS kapsamında yanıltıcı beyanda bulunmak çeşitli yaptırımlara neden olabilir. Bu yaptırımlar; Para cezası, gümrük vergilerinin tahakkuku, kaçakçılık suçundan dava açılmasıdır.


Merve Başpınar
Merve Başpınar

Transmetro Gümrük Müşavirliği Kurumsal İletişim Direktörü