TAREKS, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi’nin kısaltmasıdır. Gümrüklerde ithalat ve ihracat işlemlerinin risk esaslı olarak yapılmasını sağlayan web tabanlı bir uygulamadır. TAREKS ile gümrüklerde yapılan işlemler daha hızlı, etkin ve verimli bir şekilde yapılmaktadır.
Tareks Amacı Nedir?
TAREKS’in amacı, gümrüklerde yapılan denetimlerin daha etkin ve verimli bir şekilde yapılmasını sağlayarak, dış ticaretin gelişmesine katkıda bulunmaktır. TAREKS ile; Kaçakçılık ve gümrük kaçakçılığı riski azaltılır, yasa dışı ürünlerin ülkeye girişi engellenir, ticari işlemler hızlandırılır, ekonomik kalkınma desteklenir.
Tareks Nasıl Alınır?
Tareks işlemleri gerçekleştirmek için öncelikle Bakanlığın internet sitesine giriş yapılmalı ve e-imza modülü kullanılmalıdır. İthal edilecek ürünün tüm bilgileri doğru ve tam olarak sisteme kaydedilmelidir.
Tareks’de Firma Tanımlaması Nasıl Yapılır?
TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) üzerinden firma tanımlaması yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- E-imza edinin: Yetkili elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından bir elektronik imza (e-imza) alın.
- Bakanlık web sitesine giriş yapın: Ticaret Bakanlığı’nın resmi web sitesine (https://www.ticaret.gov.tr) e-imzanızla giriş yapın.
- Firma bilgilerini girin: “Firma Tanımlama” bölümüne girerek vergi numarası ve diğer gerekli bilgileri eksiksiz bir şekilde doldurun.
- E-imza ile onaylayın: Girdiğiniz bilgileri kontrol ettikten sonra işlemi e-imzanızla onaylayın.
- Yetkilendirme işlemi yapın: TAREKS üzerinden işlem yapacak kullanıcıları yetkilendirmek için “Yetkilendirme Başvurusu” kısmına girip, ilgili bilgileri doldurun.
- Belgeleri teslim edin: Gerekli belgeleri (imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi vb.) dilekçe ile birlikte Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ne gönderin.
Bu işlemleri tamamladıktan sonra firmanız TAREKS sistemine tanımlanmış olur.
Tareks Hangi Ürünleri Kapsar?
TAREKS, gümrüklerde ithalat ve ihracat kapsamında yer alan tüm ürünleri kapsar.
Tareks Neyi Değiştiriyor?
TAREKS, gümrüklerde yapılan denetimlerin geleneksel yöntemlerden risk esaslı yöntemlere geçmesini sağlamıştır. Bu sayede; Denetimler daha hızlı ve etkin bir şekilde yapılmaktadır, ticari işlemler hızlandırılmıştır, ekonomik kalkınma desteklenmiştir.
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi, ithalat ve ihracat işlemlerinde risk profillerine göre farklı denetim seviyeleri uygulamayı amaçlayan bir sistemdir. Bu sistemde, riskli işlemler daha yoğun bir şekilde denetlenirken, risksiz işlemler daha az denetime tabi tutulur.
Risk profilleri belirlenirken aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulur:
- Beyan sahibinin geçmişi
- Taşıdığı ürünün riski
- Kullanılan gümrük kapısının riski
- Ödeme şekli
Tareks Risk Analizi
TAREKS, ithalat ve ihracat beyannamelerini risk analizine tabi tutar. Risk analizinde beyannamede yer alan bilgiler ile beyan sahibi ve ürün hakkında çeşitli bilgiler kullanılır. Risk analizine göre beyannameler; Yeşil Hat: Beyannamede yer alan bilgiler doğrulanır ve beyanname kabul edilir, Sarı Hat: Beyannamede yer alan bilgiler ek belgeler ile doğrulanır, Kırmızı Hat: Beyannamede yer alan bilgiler detaylı bir şekilde denetlenir.
Tareks Fiili Denetim
Risk analizine göre kırmızı hat olarak değerlendirilen beyannameler fiili denetime tabi tutulur. Fiili denetimde beyannamede yer alan ürünler gümrük memurları tarafından fiziki olarak kontrol edilir.
Tareks Kapsamında Yanıltıcı Beyanda Bulunmanın Yaptırımları
TAREKS kapsamında yanıltıcı beyanda bulunmak çeşitli yaptırımlara neden olabilir. Bu yaptırımlar; Para cezası, gümrük vergilerinin tahakkuku, kaçakçılık suçundan dava açılmasıdır.
